Wat heeft het gekost?

Financieel overzicht

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
Collectief Vervoer (nadeel € 106.000)
De afgelopen jaren is een toename zichtbaar van het gebruik van het collectief vervoer hetgeen resulteert in een toename van de kosten. Waar in 2018 nog € 1,2 miljoen werd uitgegeven stegen de uitgaven in 2019 naar € 1,4 miljoen. Vanwege de Coronacrisis is het daadwerkelijke gebruik van de regeling aanzienlijk teruggelopen. Om het voortbestaan van de vervoerders te borgen is een coulanceregeling ontworpen. Aangezien tot september de niet gereden ritten voor 80% zijn vergoed is het tekort over 2020 lager dan het tekort in 2019. Van september t/m december zijn voor deze coulanceregeling de gemiddelde maandkosten van 2019 gehanteerd.

Leefbaarheidsbudgetten voormalige wijkplatforms (voordeel € 53.000)
Met de visies op participatie en ontmoeten zijn de wijkplatforms en bewonersgroepen, en daarmee ook hun budgetten, in 2020 samengegaan. De leefbaarheidsbudgetten van de voormalige wijkplatforms zijn, voor zover deze op 31-12-2020 niet zijn besteed, vrijgevallen in de jaarrekening 2020. Voorgaande was onderdeel van het collegevoorstel Visie Amstelveen Ontmoet Elkaar dat de gemeenteraad op 16 december 2020 aannam.

6.2 Wijkteams
Er is een onderscheiding ontstaan van € 112.000 op het onderdeel preventie jeugd. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat een aantal interventies/acties (zoals bijvoorbeeld de Ouderbijeenkomsten ‘scheiden’, groepstrainingen voor kinderen, professionaliseringsdagen) vanwege de Corona maatregelen geen doorgang konden vinden of zijn doorgeschoven naar 2021. De interventies rondom het speerpunt (v)echtscheidingen zijn conform uitvoeringsagenda uitgevoerd. De kosten blijken lager uit te vallen.

6.3 Inkomensregelingen
Regeling Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers/TOZO (voordeel € 1,6 miljoen in relatie tot programma 7. Overhead)
In het raadsbesluit "Budgetoverheveling" van december werd verwacht dat de uitgaven en inkomsten voor de TOZO-regeling € 14,6 miljoen zou bedragen. In het laatste kwartaal is het uitgaven- en inkomstenniveau van deze kabinetsmaatregel om tijdens de Coronacrisis ondernemers te ondersteunen toegenomen tot € 17,5 miljoen.

De gemeenten ontvangen een vaste vergoeding waarin alle uitvoeringskosten zijn inbegrepen. Deze uitvoeringskosten zijn dus onderdeel van de specifieke uitkering. De vergoeding voor uitvoeringskosten bedraagt € 450 voor een besluit op een aanvraag levensonderhoud en € 800 voor een besluit op een aanvraag kapitaal. Deze bedragen gelden zowel voor toe- als afwijzingen.

Van de € 17,5 miljoen aan uitgaven heeft € 15,9 miljoen betrekking op de vergoeding voor  ondernemers en € 1,6 miljoen voor uitvoeringskosten. Het voordeel op dit programma op de TOZO-regeling moet in relatie worden bezien met de op programma 7. Overhead verantwoorde uitvoeringskosten voor deze regeling (€ 1,6 miljoen).

BUIG (voordeel € 0,8 miljoen)
In de zomer van 2020 is op basis van de toen beschikbare gegevens de inschatting gemaakt dat in de periode augustus t/m december 2020 het bestand bijstandsgerechtigden maandelijks met een aantal van 15 zou toenemen. Deze ontwikkeling heeft zich niet voorgedaan. Het aantal aanvragen voor bijstand is verdubbeld maar het lukt nog steeds onze inwoners naar werk te begeleiden. Hierdoor is de verwachte stijging van het bestand bijstandsgerechtigden vooralsnog uitgebleven.

Aan het eind van het tweede kwartaal 2020 bedroeg het aantal uitkeringen (PW, IOAW, IOAZ, Bbz) 1.135. In het derde kwartaal is dit teruggelopen naar 1096 om uiteindelijk aan het eind van het jaar te eindigen op 1.100.  

Debiteuren sociale dienst (voordeel € 0,3 miljoen)
In 2020 heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar het aantal openstaande vorderingen en de verjaring van deze vorderingen. Op 22 december 2020 bent u hierover geïnformeerd met een collegebrief (kenmerk Z20-085852). Het afboeken van openstaande vorderingen (€ 800.000) heeft gevolgen voor de voorziening dubieuze debiteuren (de voorziening kan lager vanwege het afboeken van de vorderingen), voordeel van € 640.000.

Daarnaast leidt het jaarlijks beoordelen van de openstaande vorderingen er toe dat het risico van de debiteuren is afgenomen wat een voordeel geeft van € 450.000.

Minimabeleid (voordeel € 0,3 miljoen)
Op het onderdeel bijzondere bijstand is een voordeel ontstaan van € 230.000. Het gebruik van de individuele inkomenstoeslag en de regeling duurzame gebruiksgoederen zijn achtergebleven. Tevens is er ook minder gebruik gemaakt van de maatwerkvoorziening voor hoge zorgkosten. Daarentegen is er meer uitgegeven aan de specifieke minimaregelingen voor kinderen, hetgeen mede te verklaren is door de uitbreiding van de computerregeling. De totale uitgaven voor het minimabeleid zijn wel gestegen ten opzichte van het jaar 2019.

De specifieke vergoedingen die zijn ingesteld naar aanleiding van de Coronacrisis voor de incidentele toeslag en de woonkostentoeslag zijn achtergebleven bij de verwachting. Dit leidt tot een voordeel van € 95.000.

Het aantal toekenningen van bijstand ten behoeve van verhuis- en inrichtingskosten is net zoals 2019 achter gebleven. Dit geldt voor toekenningen als gift en voor toekenningen in de vorm van leenbijstand. Hierdoor zijn ook minder terugvorderingen opgelegd. De voornaamste achterliggende reden is het feit dat er vanwege de krapte op de woningmarkt minder verhuisbewegingen zijn.

6.5 Arbeidsparticipatie
Re-integratie (voordeel 0,8 miljoen)
De Hoge raad heeft geconcludeerd dat de inkoop van re-integratie gebeurt met het oog op het algemeen belang. Dit betekent dat de betaalde BTW kan worden gecompenseerd uit het BTW-compensatiefonds. Dit heeft tot gevolg dat de gemeente Amstelveen een nabetaling heeft ontvangen van de Belastingdienst over de jaren 2012 t/m 2020 ter grootte van € 780.000. In 2021 zal onderzocht worden wat hiervan de structurele financiële gevolgen zijn.

6.7 Maatwerkdienstverlening 18+
Hulp bij het huishouden (nadeel € 749.000)
Het aantal afgehandelde aanvragen en toegekende aanvragen voor Hulp bij het Huishouden is sterk toegenomen, met maar liefst 18%. Het aantal inwoners dat Hulp bij de huishouding ontvangt is sinds 2 jaar sterk gestegen. Dit komt met name vanwege de vergrijzing, langer thuiswonenden ouderen en de aanzuigende werking van het abonnementstarief. De personeelstekorten bij de HBH aanbieders zijn afgelopen jaar sterk teruggedrongen. Veel wachtlijsten zijn weggewerkt waardoor er meer zorg is geleverd en de kosten zijn toegenomen. Er was sprake van een coulanceregeling tot 1 juli 2020 waarbij aanbieders de niet geleverde zorg voor 100% vergoed kregen.

Begeleiding (nadeel € 253.000)
Het tekort bij begeleiding wordt veroorzaakt doordat er ten opzichte van 2019 sprake is van een toename van 121 afgehandelde begeleidingsaanvragen. Er is sprake van 87 meer toegekende indicaties voor individuele begeleiding ten opzichte van 2019. Ook de zorgzwaarte bij individuele begeleiding is toegenomen.

Schuldhulpverlening (voordeel € 0,3 miljoen)
Vanuit het Noodfonds Corona maatregelen is € 325.000 beschikbaar gesteld voor het bieden van schuldhulpverlening aan ondernemers en tijdelijke de capaciteit van Balans schuldhulpverlening uit te breiden. Op oktober 2020 is er gestart met een looptijd tot eind 2021. Het collegevoorstel bij deze jaarstukken bevat een beslispunt om € 286.000 over te hevelen naar 2021 (Lokaal coronafonds).

6.72 Maatwerkdienstverlening 18-
De kosten van de specialistische jeugdhulp in Amstelveen blijven sterk stijgen. Belangrijke verklaringen voor de stijging zijn het groeiende aantal kinderen in de jeugdhulp en het feit dat de trajecten langer duren (de uitstroom blijf achter), mede door Corona. Daarbij komt dat de zorgzwaarte van hulpvragen over de gehele breedte stijgt maar vooral bij erg zware hulpvragen vaak met verblijf. Een grote en niet voorziene ontwikkeling was: de groei van het aantal erg zware hulpvragen, vaak met verblijf. Het gaat om ongeveer 30 kinderen die voor een fikse kostenstijging zorgen (met name in segment C en betaalovereenkomsten met (boven-) regionaal werkende instellingen). Ook vielen de kosten voor zorgtrajecten tegen die zijn gestart in 2018 en doorliepen in 2019 en 2020. Deze trajecten zijn afgerekend op werkelijke gemaakte kosten buiten het SPIC systeem om (in plaats van de minder passende tarieven in 2018). Het college wil benadrukken dat het gaat om reële zorgvragen van kinderen en gezinnen. Passende hulp is juist in deze tijd van groot belang.

In december 2020 is het onderzoeksrapport van Significant naar de kostenstijgingen in Amstelveen aan de raad gestuurd. Ondanks de forse kostenstijgingen concludeerde Significant dat de kosten voor jeugdhulp in Amstelveen alsook het aantal kinderen in zorg en de ontwikkeling van kosten en aantal kinderen in 2018 en 2019 niet afweek van de situatie in referentiegemeenten. Daarnaast dat de gemeente bezig is met logische en zinnige interventies, maar dat de effecten hiervan nog op langer zullen duren. In december 2020 is ook een landelijk onderzoek gedaan naar de kosten van jeugdhulp in opdracht van het Rijk waaruit blijkt dat de gezamenlijke gemeenten jaarlijks € 1,7 miljard tekort komen. Ook kwam hier naar voren dat de invloed van gemeenten beperkt is. De gemeente is al bezig met de belangrijke acties uit beide rapporten.

De raad is de afgelopen jaren regelmatig geïnformeerd over alle acties die worden ondernomen om de kosten te beperken en noodzakelijke hulp en ondersteuning te bieden. Ten aanzien van het sturen op kosten en het stelsel lichten we hier drie acties uit. De overstap per 2022 naar een verbeterd stelsel via de aanbesteding van de specialistische jeugdhulp is een grote en belangrijke ontwikkeling die volop in voorbereiding is. Verder namen en nemen we actie op de stijging van de kleine groep cliënten met een zware hulpvraag. Ook over de gehele breedte wordt er gekeken hoe de uitstroom uit hulp versneld kan worden- vanzelfsprekend met behoud van passende hulp.
Een overzicht van alle inhoudelijke verbeterinitiatieven staat in de door de raad in 2019 vastgestelde jeugdagenda. De raad wordt periodiek op de hoogte gehouden van de voortgang.  

6.82 Geëscaleerde zorg 18-
Op het taakveld geëscaleerde zorg 18- (de inzet van de zgn. gecertificeerde instellingen), heeft zich in 2020 een verwachte onderuitnutting voorgedaan van ruim € 0,15 miljoen. Wij hopen dat na de meerjarig achtereenvolgende stijging in de jaren voor 2020 in 2021 de kosten voor Geëscaleerde zorg 18- stabiliseren of zelfs verder dalen en zullen de ontwikkeling nauwgezet monitoren. De daling komt met name doordat de trajecten korter duren en de rol van het lokaal team zowel voor opschaling als na afschaling actiever is. In 2021 wordt hier verder op ingezet met diverse acties in samenwerking met de onder andere gecertificeerde instellingen, Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en zorgaanbieders.