5.4 Niet Uit de Balans Blijkende Verplichtingen

Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (ToZo)

Zoals uit het oordeel van de accountant blijkt, is een deel van de Tozo-uitkeringen als ‘fout’ of ‘onzeker’ aangemerkt. Wij verwachten dat het rijk haar coulance op deze onzekerheid zal toepassen en derhalve hebben wij er voor gekozen geen terugbetalingsverplichting in de jaarrekening op te nemen.

Amstelveen is van mening dat alles wat redelijkerwijs van de gemeente gevraagd kan worden, gedaan is bij de uitvoering van de Tozo. De gemeente is zo snel mogelijk gestart met het uitvoeren van de regeling, nadat het kabinet deze had aangekondigd. Dit is gedaan om de ondernemers zo snel mogelijk te ondersteunen, op het moment dat zij dat zo hard nodig hadden. De uitvoering is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid opgepakt met de gegevens die op dat moment beschikbaar waren.

Ook hebben wij, in samenspraak met de accountant, direct een herstelplan opgesteld zodra wij begrepen dat er bij de toekenning van de Tozo-uitkering onvolkomenheden waren. Wij hebben de ontbrekende administratieve gegevens gepoogd alsnog bij de aanvragers te achterhalen om zo de onzekerheid zo veel als mogelijk te reduceren. Alle Tozo-ontvangers zijn meermaals aangeschreven en nagebeld met het verzoek een administratieve aanvulling te doen op hun oorspronkelijke aanvraag. De uitkomst ten tijde van het opmaken van dit jaarrekening-document is dat niet iedere aanvrager gereageerd heeft op ons verzoek en daardoor de rechtmatigheid van de oorspronkelijke aanvraag nog niet kan worden vastgesteld.

Wij vertrouwen op de meermaals vanuit het Rijk gecommuniceerde coulance ten aanzien van de vaststelling van de rechtmatigheid. Derhalve gaan wij er vooralsnog vanuit alle aan Tozo bestede middelen voor vergoeding door het Rijk in aanmerking komen.

Verstrekken van garanties ca

In de financiële verordening gemeente Amstelveen staat in artikel 10 (financieringsfunctie), lid 3 dat het verstrekken van leningen en garanties uitsluitend wordt gedaan uit hoofde van de publieke taak. Bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties bedingt het college, indien mogelijk, zekerheden. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties.

Woningbouw

Via de regelingen Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en Nationale Hypotheek Garantie (NHG) staat de gemeente voor substantiële bedragen garant.

Daarnaast staat de gemeente garant voor geldleningen via Stater N.V. voor € 1,1 miljoen (2019: € 1,5 miljoen) en garanties in het kader van de 2 regelingen “Beschikking deelneming van het Rijk in garanties van de gemeente voor bestaande woningen” en de “Beschikking geldelijke steun eigen woningen 1984” voor € 2,3 miljoen (2019: € 2,7 miljoen).
Op grond van deze laatste 2 regelingen is de gemeente ingeval van faillissement voor 100% aansprakelijk. De helft van eventuele aanspraken is dan vervolgens verhaalbaar op het Rijk. Dit deel van de gewaarborgde leningen zal de komende jaren afnemen door privatisering van deze garantiestellingen. De gemeente is uitsluitend aansprakelijk voor de garanties tot en met 1994.

Via raadsvoorstellen staat de gemeente garant voor woningbouw ca. Dit betreft bijvoorbeeld ook een atletiekbaan. Het gaat hier om een garantie per 31 december 2020 van € 549.000 (2019: € 586.000).

Waarborgfonds

Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zorgt door middel van garantstelling er voor dat woningbouwcorporaties tegen lagere rentetarieven leningen kunnen aantrekken. Daarbij is het uitgangspunt dat de sector zelf als eerste garant staat voor eventuele tekorten. Rijk en gemeenten staan vervolgens als achtervang garant mocht de sector zelf onvoldoende verhaal bieden.

Om te voorkomen dat WSW een aanspraak krijgt op zijn borgstelling, kent het stelsel verschillende buffers en vangnetten.

• De deelnemende corporatie heeft zelf een vermogensbuffer en kasstroom;
• Het risicovermogen van WSW is de eerste buffer om aanspraken op de borg op te vangen. Deze reserve kan zo nodig worden aangevuld door het onderpand van de noodlijdende corporatie te gelde te maken;
• De tweede buffer is de onderlinge waarborg van corporaties (het obligo). Corporaties voldoen op eerste verzoek 3,85% van hun geborgde schuldrestant aan WSW;
• Ten slotte heeft WSW met het Rijk en de gemeenten (de ‘achtervangers’) de afspraak dat WSW, indien nodig, kan beschikken over renteloze leningen.

In totaliteit betreft het leningen met een omvang van € 360 miljoen (2019: € 374 miljoen). Het bedrag is als volgt verdeeld naar woningcorporaties:

Nationale Hypotheek Garantie (NHG)

Bij (tijdelijke) liquiditeitstekorten van het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is de gemeente samen met alle andere Nederlandse gemeenten en het Rijk de verplichting aangegaan renteloze leningen aan het waarborgfonds te verstrekken. Het Rijk neemt 50% van deze renteloze leningen voor zijn rekening. Gemeenten nemen gezamenlijk de andere 50% voor hun rekening. Bij aanspraken op de achtervang betaalt het WEW de leningen in betere tijden terug.

Op 15 april 2009 is tussen het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bestuurlijk afgesproken dat de achtervangfunctie van de gemeenten met ingang van 2011 zal worden beëindigd en volledig door het Rijk wordt overgenomen. Voor de tot deze ingangsdatum verstrekte garanties blijft de gemeente voor de helft achtervang evenals het Rijk, waarbij de gemeentelijke aanspraak plaatsvindt naar rato van de som van de nominale bedragen van de nog lopende leningen (50%) en de som van de verliesbedragen (50%).

Amstelveen staat bij opmaak van de rekening in totaal voor € 180 miljoen (2019: € 192 miljoen) garant.

Overige garanties

Kabels en leidingen

Voor het realiseren van woonprojecten e.d. kan het voor komen dat Amstelveen een garantie afgeeft dat in de toekomst grond wordt geleverd zonder kabels en leidingen.

KNLTB

De raad heeft op 15 juni 2016 ingestemd met het voorstel “Nationaal Tennis Centrum (NTC) en bondskantoor Koninklijke Nederlandse Lawn Tennisbond (KNLTB)” waarmee een garantstelling van € 400.000 per jaar met een maximale looptijd van tien jaar is verstrekt. Het risico voor de gemeente wordt geschat op 25% en op basis hiervan is een reserve getroffen van € 1 miljoen.
De in 2016 gevormde reserve kan vrijvallen. In geval sprake is van garanties wordt dit opgenomen onder "niet uit de balans blijkende verplichtingen". Zodra de gemeente wordt aangesproken op een verstrekte garantie wordt dit via besluitvorming aan u voorgelegd met een dekkingsvoorstel.

Financiële verplichtingen voor toekomstige jaren die meer bedragen dan € 400.000 (voor inkoop- en huurcontracten)

In de raadsvergadering van 16 december 2021 is het raadsvoorstel “Normenkader voor de accountantscontrole van de jaarrekening 2020 van de gemeente Amstelveen” voorgelegd ter besluitvorming.

Onderdeel van dit raadsbesluit vormt het beslispunt om in de toelichting op de balans financiële verplichtingen voor toekomstige jaren op te nemen die meer bedragen dan € 400.000 (voor inkoop- en huurcontracten). Via dit raadsvoorstel is de reikwijdte van artikel 53a BBV nader ingevuld, waarin gesproken wordt over “belangrijke financiële verplichtingen waaraan de gemeente voor toekomstige jaren is verbonden”. Er zijn geen huurcontracten die een verplichting hebben van meer dan € 400.000.

Het volume aan inkoopcontracten met een meerjarige verplichting bedraagt ongeveer € 27 miljoen. De contracten die onder de reikwijdte vallen van € 400.000 zijn de volgende (W=Werk, D= Dienst, L=Levering):